Mazowiecki Klub Karate Kyokushin
Słownik
Słownik wyrazów stosowanych w karate:
Strefa:
głowa + szyja – Jodan
tułów – Chudan
Strona:
w lewo – Hidari
w prawo – Migi
Liczebniki Sinojapońskie
1 ICHI
2 NI
3 SAN
4 SHI (YON) wym. Si
5 GO
6 ROKU
7 SHICHI ( wym. SICI)
8 HACHI
9 KU (KYU)
10 JU (wym. DZIU)
Nazwy elementów i technik
Powierzchnie uderzające i blokujące
Seiken – pięść
Uraken – odwrócona pięść
Tettsui – pięść “młot”
Ryutoken – pięść “głowa smoka”
Hiraken – półzaciśnięta pięść
Hitosashiyubi – pięść wskazującego ipponken palca
Nakayubi ipponken – pięść środkowego palca
Oyayubi ipponken – pięść kciuka
Nihonken – pięść wskazującego i środkowego palca
Nukite – ręka włócznia
Shito – kant dłoni zewnętrzny
Haito – kant dłoni wewnętrzny
Shotei – podstawa dłoni
Kaken – przegub
Toho – ręka “hak”
Keiko – ręka “dziób paka”
Kote – przedramię
Hira-Kote – górna powierzchnia przedramienia
Ura-Kote – dolna (odwrotna) powierzchnia przedramienia
Omote-Kote – boczna powierzchnia przedramienia
Hiji – łokieć
Sokuto – kant stopy zewnętrznej
Teisoku – sklepienie stopy
Chusoku – poduszka stopy
Haisoku – podbicie stopy
Kakato – pięta
Sune – goleń
Hiza – kolano
Kaji – udo
Atama – głowa
Kierunek:
z zewnątrz – Soto
od wewnątrz – Uchi
w przód – Mae
w bok – Yoko
w tył – Ushiro
w górę – Age
w dół – Oroshi
okrężnie – Mawashi
odwrotnie – Ura
obrót – Mawate
powrót – Naura
Techniki (Waza):
pozycje nóg – Tachi (w złożeniu Dahi)
pozycje rąk – Kamaete
bloki – Uke
uderzenia – Uchi
pchnięcia – Tsuki
krycia – Tensho
pchnięcia – Keri (w złożeniu Geri)
podcięcia – Kari
kontrataki – Kosaho
kombinacje – Renraku
uniki – Ryusui
pady i przewroty – Ukemi
rzuty – Nage
ulubione techniki – Tokui
Słownik
Ago – podbródek
Ashi – noga
Chi-Mei – technika efektywna
Dan – stopień mistrzowski
Dojo – świątynia, sala ćwiczeń
Ganmen – skroń
Gyaku – przeciwnie
Hizo – żebro
Hajime – początek, zaczynać
Ibuki – oddychanie respirujące
Juji – krzyż
Karategi – strój do karate
Kata – ćwiczenia formalne, kształt
Katsu – jap. metoda reanimacji
Kihon – tu: podstawowe ćwiczenia
Kiai – paraliżujący okrzyk
Kanku – symbol odwagi, słońca
Kyu – stopień szkoleniowy
Kake – zahaczyć
Keage – tu: kopnięcie prostą nogą w górę
Kiba – jeździec
Kin – krocze
Kubi – szyja
Makiwara – jap. przyrząd do ćwiczeń
Morote – obie ręce
Maita – poddaj się
Matte – tu: przerwać, puścić
Neko – kot
Ne-waza – techniki walki na leżąc
Nogare I,II – oddychanie tonujące
Obi – pas
Osu – tak, dziękuję, pozdrowienie
Oi – zgodnie, normalnie
Rei – ukłon
Sanchin – trójkąt
Shiko – pozycja zapaśnika Sumo
Shinden – świątynia
Sensei – mistrz, nauczyciel
Sempai – starszy rangą , przełożony
Satori – oświecenie, pełne zrozumienie
Te – ręce
Tobi – skakać
Tameshi-wari – technika rozbijania twardych przedmiotów
Tsuru – żuraw
Tate – wysokość, podłużny
Zazen, seiza – medytacja siedząc
Inne:
Arigato – dziękuję
Ai-suru – kochać
Budo – sztuki wojenne
Bo-jutsu – sztuka walki kijem
Do – droga, kierunek myśli
Hai – tak
Jutsu – sztuka, umiejętność
Katana – miecz samurajski
Kabuki – japoński teatr
Kamikaze – boski wiatr
Kenjutsu – sztuka walki mieczem
Kusarigama – sierp i łańcuch
Kyudo – sztuka strzelania z łuku
Mu – nicość lub obojętność w Zen
Uchi-deshi – osobisty uczeń
Nippon – Japonia
Nunchaku – cep do ryżu, stosowany do walki przez wieśniaków
Sai – rytualny sztylet z Okinawy
Sayonara – pożegnanie
Shuriken – “gwiazdki” do rzucania
Taijutsu – sztuka walki ciałem
Tatami – tradycyjna mata jap.
Muso-Uchi – techniki naturalnej samoobrony
Chanoju – sztuka parzenia herbaty
Metody ćwiczeń walki
Kumite – walka
Ippon Kumite – walka na jeden krok
Sanbon Kumite – walka na trzy kroki
Gohon Kumite – walka na pięć kroków
Jiyu Kumite – umowna wolna walka
“Kyokushinkai” Kumite – układy walki formalnej
TSUKI – pchnięcia
Oi-Tsuki – pchnięcie normalne
Gyaku-Tsuki – pchnięcie przeciwne
Seiken Jodan-Tsuki – pchnięcie górne pięścią
Seiken Chudan-Tsuki – pchnięcie środkowe pięścią
Seiken Gedan-Tsuki – pchnięcie pięścią w dół
Tate-Tsuki – pchnięcie pięścią “strzał z bicza”
Jun-Tsuki – pchnięcie z poparciem ciała
Uraken Shita-Tsuki – pchnięcie odwróconą pięścią
Mawashi-Tsuki – pchnięcie okrężne
Shotei Morote-Tsuki – pchnięcie podwójne podstawą dłoni
Yama-Tsuki – pchnięcie podwójne “góra dół”
Mae Atama-Tsuki – pchnięcie w przód głową
Yoko Atama-Tsuki – pchnięcie w bok głową
Ushiro Atama-Tsuki – pchnięcie w tył głową
Morote-Tsuki – pchnięcie podwójne
Tobi-Tsuki – pchnięcie z wyskoku
Uwaga!
Pchnięcia są tak ważnymi technikami w karate, że są prawie synonimem tej sztuki. Tajemnica ich skuteczności polega na dokręceniu ręki w momencie “kontaktu”. To dokręcenie w poważnym stopniu zwiększa siłę pchnięcia tak, że nawet mała siła może wywołać efekt. Nie mniej istotne jest rozpatrzenie pchnięcia jako wyniku współdziałania całego ciała, nie zaś tylko nadgarstka i pięści. Podczas wykonywania pchnięcia należy napinać mięśnie brzucha, grzbietu i tzw. mięśnie uderzeniowe (usztywniające nadgarstek, stawy palca wskazującego i środkowego). Spośród pchnięć najważniejsze jest Seiken Chudan-Tsuki – jest ono kluczem do innych technik ręcznych.
Uwagi do Seiken Chudan-Tsuki:
- Skręt obręczy barkowej maksymalnie 45 stopni.
- Uderzamy na wysokości splotu słonecznego.
- Należy prostować rękę w łokciu, ale nie do końca.
- Podczas uderzenia należy wykorzystywać odwrotny ruch drugiej ręki.
- Wzrok utkwić w jeden punkt.
- Druga wolna ręka spoczywa na wysokości sutki.
- Centrum uderzenia znajduje się między stawami wskazującego i środkowego palca uderzającej pięści.
- Po uderzeniu rozluźnić się.
Uchi – uderzenia
Seiken Ago-Uchi – uderzenie w podbródek pięścią “strzał z bicza”
Seiken Mawashi-Uchi – uderzenie okrężne pięścią
Uraken Mawashi-Uchi – uderzenie okrężne odwróconą pięścią
Uraken Shomen-Uchi – uderzenie w przód odwróconą pięścią
Uraken Sayo-Uchi – uderzenie w bok odwróconą pięścią
Uraken Hizo-Uchi – uderzenie w żebra odwróconą pięścią
Uraken Shita-Uchi – uderzenie w splot odwróconą pięścią
Shuto Ganmen-Uchi – uderzenie w skroń zewnętrznym kantem dłoni
Shuto Sakotsu-Uchi – uderzenie w obojczyk zewnętrznym kantem dłoni
Shuto Sakotsu Uchi Komi – uderzenie w obojczyk frontalne
Shuto Hizo-Uchi – uderzenie w zebra zewnętrznym kantem dłoni
Hiji Jodan-Ate – cięcie górne łokciem
Hiji Chudan-Ate – cięcie środkowe łokciem
Hiji Age-Uchi – uderzenie w górę łokciem
Hiji Oroshi-Uchi – uderzenie w dół łokciem
Hyori-Uchi – uderzenie góra-dół
Kome Komi-Uchi – uderzenie w skroń “pięść-młot”
Tettsui-Uchi – uderzenie “pięść-młot”
Haito-Uchi – uderzenie wewnętrznym kantem dłoni
Koken-Uchi – uderzenie przegubem dłoni
Hiraken-Uchi – uderzenie półzaciśniętą pięścią
Tobi Hiji-Uchi – uderzenie łokciem z wyskoku.
Uke – bloki
W karate bloki i atak są jednym. Ponieważ blok prowadzi do ataku, doskonały blok oznacza skuteczny atak.
Klasyfikacja bloków ręcznych:
a) bloki pięścią (seiken)
b) bloki shuto
c) bloki shotei
d) bloki koken
e) bloki przedramieniem (kote).
Klasyfikacja bloków nożnych:
a) bloki udem (kaji-uke)
b) bloki kolanem (hiza-uke)
c) bloki golenią (sune-uke)
d) bloki podbiciem (haisoku-uke)
e) bloki wewnętrzną częścią stopy (teisoku-uke)
GŁÓWNE ZASADY BLOKOWANIA W KARATE
- Intencją bloku jest zmiana kierunku ciosu, tułów skręca się , aby dać jak najmniejsze pole do trafienia przeciwnika.
- Dobrze wyprowadzony blok powinien po zakończeniu ruchu pozostawić przeciwnika w pozycji otwartej na kontratak, wykonującemu zaś blok powinien pozwolić na uzyskanie dogodnej pozycji do zadania ciosu.
- Bloki wykonywane pod kątem prostym do linii ciosu są znacznie mniej efektywne niż:
- bloki okrężne, zataczające łuk, jak Chudan-Uchi-Uke, Chudan-Soto-Uke,
- bloki wciągające do wewnątrz, jak Jodan-Uke.
Spowodowane jest to faktem, że poprzez zmniejszenie kąta – między ręką blokującą a atakującą blokujący odczuwa mniejszy wstrząs w momencie blokowania i potrzebuje znacznie mniej siły na zmianę kierunku ataku. Ostatnio coraz częściej stosuje się w karate japońskim bloki okrężne, czyli mawashi, bloki zapożyczone z Chin.
- Blok powinien być wykonany w taki sposób, aby niwelował siłę wstrząsu wywołanego zetknięciem się powierzchni atakującej i blokującej, w celu wywołania “demoralizującego” efektu u napastnika tak, aby zaczął powątpiewać w skuteczność następnego ataku.
UKE
Seiken Jodan-Uke – blok górny pięścią
Seiken Uchi-Uke – blok z wewnątrz pięści
Seiken Soto-Uke – blok z zewnątrz pięści
Seiken Gedan-Uke – blok dolny pięścią
Seiken Chudan Uchi-Uke Gedan Barai – dwa jednoczesne bloki
Shuto Jodan-Uke – blok górny zewnętrznym kantem dłoni
Shuto Uchi-Uke – blok z wewnątrz zewnętrznym kantem dłoni
Shuto Soto-Uke – blok z zewnętrz zewnętrznym kantem dłoni
Shuto Gedan-Uke – blok dolny zewnętrznym kantem dłoni
Shotei Jodan-Uke – blok górny podstawą dłoni
Shotei Soto-Uke – blok z zewnątrz podstawą dłoni
Shotei Gedan-Uke – blok dolny podstawą choni
Koken Uchi-Uke – blok z wewnątrz nadgarstkiem
Shuto Mawashi-Uke – blok okrężny zewnętrznym kantem dłoni
Mae Mawashi-Uke – blok okrężny w przód
Morote-Uke – blok podwójny ze wsparciem
Juji-Uke – blok krzyżowy
Hiza-Uke – blok kolanem
Sune-Uke – blok golenią
Soto Kaji-Uke – blok udem do wewnątrz
Uchi Kaji-Uke – blok udem do zewnątrz
Teisoku Soto Mawashi-Uke – blok okrężny stopą do wewnątrz.
TENSHO – nakrycia
Tensho Soto-Uke – nakrycie z zewnątrz
Tensho Uchi-Uke – nakrycie z wewnątrz
Tensho Mawashi-Uke – nakrycie okrężne
METODY KOPNIĘŚ (Keri-waza)
- generalnie kolano unoszone jest w kierunku klatki piersiowej, lub jeżeli kopnięcie wymierzone jest w bok -to w bok tak wysoko jak tylko można je unieść, tak aby udo znalazło się w pozycji równoległej do podłogi. Podwyższanie poziomu celu, w który kopiemy, pociąga za sobą podniesienie poziomu kolana,
- noga nie biorąca udziału w kopnięciu powinna stać pewna na podłożu z kolanem lekko zgiętym,
- stopa nogi nie biorącej udziału w kopnięciu nie może odrywać się od podłoża,
- noga po kopnięciu wraca tak szybko, jak to jest tylko możliwe, aby nie dać przeciwnikowi okazji do złapania jej,
- biodra popierają kopnięcie,
- pozycja rąk musi być przez cały czas kontrolowana, ręce nie mogą odstawać od ciała,
- tułów i głowa zwrócone są bardziej w stronę kopnięcia niż w przeciwną.
GERI – kopnięcia
Mae-Keage – kopnięcie w przód prostą nogą
Yoko-Keage – kopnięcie w bok prostą nogą
Ushiro-Keage – kopnięcie w tył prostą nogą
Mawashi Keage – kopnięcie okrężne prostą nogą
Mae-Geri – kopnięcie w przód
Yoko-Geri – kopnięcie w bok
Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne
Ushiro-Geri – kopnięcie w tył
Gedan Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne dolne
Soto Mawashi Keage – kopnięcie okrężne prostą nogą do wewnątrz
Uchi Mawashi Keage – kopnięcie okrężne prostą nogą na zewnątrz
Ushiro Mawashi-Keage – kopnięcie okrężne tylne prostą nogą
Mae Hiza-Geri – kopnięcie kolanem w przód
Mawashi Hiza-Geri – kopnięcie kolanem okrężne
Soto Miza-Geri – kopnięcie kolanem do wewnątrz
Uchi Hiza-Geri – kopnięcie kolanem na zewnątrz
Kin-Geri – kopnięcie w pachwinę
Kansetsu-Geri – kopnięcie w kierunku stawu kolanowego
Kakato-Geri – kopnięcie piętą
Kubi Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne szyjne
Soto Mawashi-Geri – kopnięcie wewnętrzne okrężne
Uchi Mawashi-Geri – kopnięcie zewnętrzne okrężne
Ushiro Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne tylne
Ura Mae-Geri – kopnięcie w przód odwrotne
Ura Hiza-Geri – kopnięcie kolanem odwrotne
Ura Yoko-Geri – kopnięcie w bok odwrotne
Ura Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne odwrotne
Ura Ushiro Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne tylne odwrotne
Ura Uchi Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne zewnętrzne odwrotne
Ura Gedan Ushiro Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne dolne odwrotne
Tobi Mae-Geri – kopnięcie w przód z wyskoku
Tobi Hiza-Geri – kopnięcie kolanem z wyskoku
Tobi Yoko-Geri – kopnięcie w bok z wyskoku
Tobi Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne z wyskoku
Tobi Ushiro-Geri – kopnięcie w tył z wyskoku
Tobi Ura Yoko-Geri – kopnięcie w bok odwrotne z wyskoku
Tobi Ura Ushiro-Geri – kopnięcie w tył odwrotne z wyskoku
Tobi Ura Ushiro Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne tylne odwrotne z wyskoku
Tobi Ura Uchi Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne zewnętrzne odwrotne z wyskoku
Tobi Soto Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne wewnętrzne z wyskoku
Tobi Uchi Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne zewnętrzne z wyskoku
Tobi Ura Gedan Ushiro Mawashi-Geri – kopnięcie okrężne dolne odwrotne z wyskoku